Strafrecht en criminologie

Oscar Pistorius en het Romeinse recht

J.E. Jansen

Oscar Pistorius schoot in 2013 zijn geliefde dood, naar eigen zeggen omdat hij haar aanzag voor een dief. Deze maand staat hij daarvoor terecht, mogelijk met de hoop dat de Romeinsrechtelijke wortels van het Zuid-Afrikaanse recht hem uitkomst zullen bieden. Dat deze hoop waarschijnlijk ijdel is legt Jelle Jansen uit in deze column.

Opinie | Column
maart 2014
AA20140189

Maandbladartikel

Over bevoegdheden

J.C. Hage

Post thumbnail Het begrip ‘bevoegdheid’ wordt in de wet en in de rechtsgeleerde literatuur in twee geheel verschillende betekenissen gebruikt en deze betekenissen worden niet altijd goed uit elkaar gehouden. In de ene betekenis is een bevoegdheid een permissie: iemand mag – juridisch bezien – iets doen. In de andere betekenis is een bevoegdheid een noodzakelijke voorwaarde voor het verrichten van een geldige rechtshandeling. Door de bevoegdheid kan iemand bepaalde rechtsgevolgen in het leven roepen door middel van een rechtshandeling. Beide betekenissen van ‘bevoegdheid’ worden in deze bijdrage verder uitgelegd.

Verdieping | Verdiepend artikel
november 2020
AA20201035

Maandbladartikel

Over boeven en helden

Eigenrichting in het Nederlandse strafrecht

L. van Wifferen

De discussie over de inzet van politie en justitie is er één die steeds terugkeert. In de afgelopen jaren komt in het licht van deze discussie steeds vaker de vraag op naar de rol van burgers bij de handhaving van de strafrechtelijke rechtsorde. Het antwoord op deze vraag is niet eenvoudig te geven. In dit artikel volgt – mede aan de hand van recente rechtspraak – een verkenning van de grens tussen heldhaftig en strafwaardig optreden.

Verdieping | Verdiepend artikel
september 2003
AA20030620

Maandbladartikel

Over de amuse en de verschillende gangen van het diner

Over de constitutionele verhoudingen tussen rechter en wetgever

P.A.M. Mevis

Post thumbnail In deze opiniërende amuse wordt ingegaan op de verhoudingen tussen wetgever en rechter waar het de rechtsvorming in het strafrecht betreft. Daarbij wordt ingegaan op het wetsvoorstel Halsema over wijziging van het toetsingsverbod.

Opinie | Opiniërend artikel
maart 2009
AA20090152

Maandbladartikel

Over de grenzen van het strafrecht

Een beschouwing over de strafbaarstelling van voorbereidingshandelingen in rechtsvergelijkend perspectief

P. Smith

Post thumbnail

Over de strafbaarstelling van voorbereidingshandelingen in artikel 46 Sr is naar aanleiding van de laatste wetswijziging en de uitspraak van de Hoge Raad in (met name) de zaak Samir A. het nodige gezegd en geschreven. De insteek van dit ‘debat’ lijkt in de eerste plaats de interpretatie van de huidige tekst van artikel 46 Sr te zijn, waarbij met name de vraag speelt hoe het bestanddeel ‘bestemd tot’ (het begaan van dat misdrijf) moet worden uitgelegd. Peter Smith probeert in dit artikel, mede vanuit rechtsvergelijkend perspectief, een aanzet te geven tot een herbezinning op het leerstuk van de strafbare voorbereiding in het algemeen.

Overig | Rode draad | Over de grenzen van het recht
november 2011
AA20110827

Maandbladartikel

Over de man die Volkert van der G., de Hofstadgroep en Holleeder aanklaagde

interview met officier van justitie mr. Koos Plooij

B.I. Bethlehem

Spraakmakende strafzaken krijgen veel media-aandacht. Speciaal voor de nieuwe groep rechtenstudenten die wij deze maand als lezer verwelkomen, hebben wij een interview met officier van justitie mr. Koos Plooij gehouden. Wij bezochten hem op het Landelijk Parket te Schiphol om hem de meest uiteenlopende vragen te stellen: van progressieve rockmuziek tot de donkere kant van de de samenleving...

Verdieping | Interview
september 2007
AA20070678

Maandbladartikel

Over de verhouding tussen civielrechtelijke en strafrechtelijke verjaring en over diskrepantie tussen burgerrechtelijke verjaringstermijnen onderling – twee arresten van het belgisch grondwettelijk hof

M.E. Storme

Arbitragehof 21 maart 1995 Arbitragehof 15 mei 1996 In deze noot wordt ingegaan op twee uitspraken van de hoogste Belgische rechter inzake de ongrondwettelijkheid van verjaringstermijnen in onderscheidenlijk een strafzaak en civiele zaak. In de noot worden achtergronden geschetst en de problemen rondom veranderende verjaringstermijnen.

Annotaties en wetgeving | Annotatie
oktober 1996
AA19960650

Maandbladartikel

Over de wapenwedloop tussen opsporingsinstanties en de

A.C.M. Spapens

Houden criminelen de politie beter in de gaten dan anderom? Als dit zo is, mag dan de privacy worden ingeperkt om dit te ondervangen?

Opinie | Opiniërend artikel
maart 2007
AA20070225

Maandbladartikel

Over het onmiddellijkheidsbeginsel in strafzaken

G.P.M.F. Mols

In dit artikel wordt ingegaan op het in Nederland marginaal toegepast en bekende onmiddellijkheids- of confrontatiebeginsel. Dit beginsel dat er op toeziet dat alles waarvan een verdachte wordt beschuldigd ook daadwerkelijk ter terechtzitting ter ore van de rechter komt staat centraal in dit artikel. De de auditu jurisprudentie en zaken als de geheime getuige hebben de marginalisering van dit beginsel versterkt. In dit artikel komt de noodzaak van het beginsel aan de orde en wordt er ook ingegaan op Straatburgse jurisprudentie en de invloed daarvan op het Nederlandse strafprocesrecht.

Bijzonder nummer | Rechtsbeginselen
oktober 1991
AA19910876

Maandbladartikel

Over kroongetuigen, criminele burgerinfiltranten en Mr. Big

Het blijvende belang van waarborgen in de strijd tegen de georganiseerde criminaliteit

M. Lochs

Bij de bestrijding van de georganiseerde, ondermijnende criminaliteit worden middelen ingezet die potentieel problematisch zijn uit oogpunt van betrouwbaarheid en integriteit van de opsporing. In dit artikel passeren enkele de revue en wordt betoogd dat transparantie en toetsbaarheid bij de inzet van dergelijke methoden van het grootste belang is. Recente ontwikkelingen geven aanleiding om de wettelijke regelingen op dit punt te verbeteren.

Opinie | Opiniërend artikel
mei 2021
AA20210465

Maandbladartikel

Over leermeester en leerling: het gildestelsel binnen de universiteit van Leiden aan het eind van de twintigste eeuw

M.S. Groenhuijsen

In dit artikel, behorend bij de rode draad 'Onder doctoren', gaat Groenhuijsen in op zijn leermeester, profesoor Melai, en over hoe deze op Leidse rechtenfaculteit de vaksectie strafrecht leidde en welke eisen hij stelde aan het wetenschappelijk personeel.

Overig | Rode draad | Onder doctoren
november 2008
AA20080841

Maandbladartikel

Over modernisering, efficiëntie en wraking

W.N. Ferdinandusse

Post thumbnail

De modernisering van het Wetboek van Strafvordering is een welkom en belangrijk project. De huidige stand van zaken in de overbelaste strafrechtspleging noopt tot het maken van scherpe keuzes. De discussiestukken die de basis vormen voor de modernisering bieden daarvoor tal van aanknopingspunten. Op onderdelen, zoals de wrakingsprocedure, is het wenselijk de analyse te verdiepen en aan te scherpen.

Opinie | Opiniërend artikel
maart 2015
AA20150186

Maandbladartikel