Strafrecht en criminologie

Liever kwijt dan rijk?

Telehoren in strafzaken: een oproep tot bezinning

D.L.F. de Vocht

Sinds de pandemie is telehoren niet meer weg te denken uit ons strafproces. De voordelen ervan lijken evident maar of het in alle gevallen als een volwaardig alternatief voor communicatie in persoon kan worden gezien, is een ingewikkelder vraag. Onduidelijk is welke gevolgen het heeft voor de kwaliteit van communicatie, het 'rituele' karakter van het strafproces en bepaalde procesrechten. Nader onderzoek naar de effecten van telehoren op de kwaliteit van ons strafproces is nodig om beslissingen te kunnen nemen over de meer structurele inzet ervan.

Blauwe pagina's | Liever kwijt dan rijk
december 2023
AA20230916

Maandbladartikel

Look who’s (s)talking

J. Bockwinkel, M. Scheffers

Redactioneel artikel waarin wordt ingegaan op de juridische leemte die heerst rondom het probleem van het al dan niet strafbaar stellen van stalking. De minister heeft een verzoek daartoe afgewezen.

Opinie | Redactioneel
december 1997
AA19970843

Maandbladartikel

Maatstaven voor beoordeling van sancties

W. Duk

Tot de beslissingen van gewicht die de Nederlandse wetgever in 1881 bij de vaststelling van het Wetboek van Strafrecht heeft genomen, behoort de aanvaarding van een stelsel van straffen zonder speciale minima. De ruimte die daarmee aan de rechter is gelaten bij het bepalen van de in concreto op te leggen straf, doet denken aan een bekende figuur uit het bestuursrecht: de discretionaire bevoegdheid van een openbaar ambt dat ‘vrije’ beschikkingen kan geven. Een vergelijking ligt voor de hand; te meer omdat bestuursorganen dikwijls - mede in individuele gevallen - over de toepassing van sancties hebben te beslissen, en zij juist ook daarbij in de regel binnen ruime wellelijke grenzen opereren.

mei 1981
AA19810231

Maandbladartikel

Mag ik je een tip geven…?

Over bescherming van tipgevers en beïnvloeding van getuigen

A.A. Feenstra, R.J. de Jong

Post thumbnail

De president van het Hof Arnhem-Leeuwarden heeft strafaangifte gedaan tegen het ministerie van Financiën wegens het geven van instructies aan getuigen om een beroep te doen op hun verschoningsrecht in een fiscale procedure. In dit artikel wordt deze procedure uiteengezet en besproken of het hierin ingestelde cassatieberoep kans van slagen heeft. Ten slotte zal de strafaangifte worden geanalyseerd in het licht van de bestaande jurisprudentie.

Verdieping | Verdiepend artikel
oktober 2015
AA20150767

Maandbladartikel

Mag ik je telefoonnummer?

N. van der Beek, K. Kliphuis

Een korte uiteenzetting van het verschoningsrecht en kritiek op de uitleg van de wet waarbij het telefoonnummer van een cliënt niet onder het verschoningsrecht zou vallen.

Opinie | Redactioneel
februari 2004
AA20040089

Maandbladartikel

Man bijt hond? Nieuwe maatregelen in de aanpak van dierenmishandeling en dierverwaarlozing

T.G.J. van Arnhem

De Wet aanpak dierenmishandeling en dierverwaarlozing is op 1 januari 2024 in werking getreden. De wet beoogt sneller en doeltreffender optreden mogelijk te maken na ernstige schendingen van de gezondheid of het welzijn van dieren. In deze bijdrage wordt eerst ingegaan op de aanleiding voor de nieuwe wet, vervolgens op het zelfstandige dierenhoudverbod en andere strafrechtelijke wijzigingen en tot slot op de belangrijkste bestuursrechtelijke onderdelen van de wet.

Annotaties en wetgeving | Wetgeving
maart 2024
AA20240250

Maandbladartikel

Mariënburcht

M.S. Groenhuijsen

Hoge Raad 16 oktober 1990, nr. 86988, ECLI:NL:HR:1990:AD1248, NJ 1991, 442 m.nt. G.J.M. Corstens (Mariënburcht) In dit arrest en de daarbij behorende noot wordt ingegaan op de problematiek die speelt bij het deelnemen aan een criminele organisatie, destijds een 'rechtspersoon met een crimineel oogmerk'. Deze strafzaak speelde zich af in het krakersmilieu en hing samen met de grootschalige ontruiming van een kraakpand in Nijmegen waarbij er door de bewoners van het pand en sympathisanten veel verzet werd geboden. De vraag is nu in hoeverre dat deelnemers deel uitmaken van een vereniging die ten doel had strafbare feiten te plegen. De Hoge Raad komt de conclusie dat het hof een juiste uitspraak heeft gewezen ten aanzien van art. 140 Sr (oud) waarbij op de verschillende bestanddelen wordt ingegaan. In de noot wordt dieper ingegaan op de geschiedenis van art. 140 Sr (oud), de bestanddelen van dit artikel en tenslotte wordt ingegaan op de verhouding tussen art. 140 Sr (oud) en het legaliteitsbeginsel.

Annotaties en wetgeving | Annotatie
mei 1991
AA19910416

Maandbladartikel

Maritieme piraterij – een misdrijf met gebreken en uitdagingen

G.K. Sluiter

Post thumbnail Het misdrijf maritieme piraterij – zeeroof – stond tien tot vijftien jaar geleden volop in de belangstelling vanwege vele kapingen door Somalische piraten. Deze bijdrage gaat over de lessen die uit die periode geleerd kunnen worden voor de strafrechtelijke aanpak van piraterij in eventuele toekomstige gevallen. De slotsom is dat zowel het internationale als het nationale strafrechtelijke kader van piraterij verbeterd kunnen worden.

Bijzonder nummer | Recht door zee
juli 2025
AA20250518

Maandbladartikel

Marshall bij een Britse moordzaak

M. de Gaay Fortman

In dit artikel bespreekt iemand diens belevenissen als Marshall (rechter hand van een hogere rechter in het Verenigd Koninkrijk) bij een gecompliceerde moordzaak.

Verdieping | Studentartikel
juli 1988
AA19880436

Maandbladartikel

Medische missers tussen straf en schade

J. Sijmons

Post thumbnail Bij medische missers kan zowel het strafrecht als het civiele recht worden ingezet. In dit artikel wordt deze samenloop besproken, nadat eerst enige casuïstiek illustreert hoe de strafrechter met tekortschieten van zorg omgaat. Wat de normstelling betreft leunt het strafrecht uiteindelijk op civiele en bestuursrechtelijke normen. De rechtvaardiging voor het inzetten van het strafrecht wordt bij gewone fouten meestal niet gevoeld. Ondanks dat de roep op toepassing snel klinkt, blijkt het strafrecht als zwaarder instrument toch voorbehouden aan ernstige gevallen en zelfs dan wordt terughoudend gestraft. Het meest effectief is het strafrecht waarschijnlijk daar, waar het tot nu toe weinig wordt ingezet, namelijk tegen zorginstellingen in plaats van zorgverleners.

Rode draad | Snijvlakken & Kruisbestuivingen
mei 2023
AA20230370

Maandbladartikel

Meer of minder strafbeschikkingen?

A.G.J. van der Torre, F. van Tulder

Een empirische analyse van de ontwikkelingen in de strafrechtsketen vanaf 2008 laat zien dat de invoering van de OM-strafbeschikking de doelmatigheid van de behandeling van misdrijfzaken niet heeft vergroot en de rechter niet minder werk heeft gegeven. Het voornemen van het Openbaar Ministerie om meer misdrijfzaken via een strafbeschikking af te doen, verdient dan ook nadere overweging.

Verdieping | Verdiepend artikel
december 2025
AA20250821

Maandbladartikel

Mensen zonder Rechten?

De Veiligheidsraad, terrorisme-verdachten en rechtsbescherming

C. Flinterman, E. Jurgens

Post thumbnail Terrorisme jaagt terecht velen angst aan. Maar even beangstigend is het dat in de strijd tegen het terrorisme sprake is van een erosie van de rechten van de mens. Er bestaat een zwarte lijst, die is opgesteld door de Veiligheidsraad, waarop individuen en organisaties staan die worden beschuldigd van het op enige wijze helpen van de Taliban, Al-Qaida of Usama bin Laden. Sancties, onder andere het bevriezen van bankrekeningen, volgen onmiddellijk na plaatsing op de lijst. Een verzoek tot verwijdering dient via een staat te worden ingediend; een dergelijk verzoek is onderhevig aan het fiat van de gehele Veiligheidsraad. In dit artikel bespreken wij de consequenties daarvan voor personen die op de lijst voorkomen, voor de internationale rechtsorde en voor de verhouding tussen nationaal, Europees en internationaal recht.

Verdieping | Studentartikel
maart 2008
AA20080210

Maandbladartikel