Metajuridica

Politiek en Samenleving en de rol van het Recht

J.E. Keman

Opvallend genoeg wordt er in de politicologie weinig aandacht besteed aan de rol van het recht. Dit is des te opmerkelijker als men kan waarnemen dat in de opvattingen van de meeste politi¬cologen over politiek en samenleving de samenhang tussen maatschappelijke conflicten en het bereiken van een werkbare consensus wordt benadrukt. Een aantal van deze omschrijvingen worden kort behandeld en tevens wordt een eigen uitwerking van politiek geïntroduceerd. Hier¬bij spelen drie elementen een rol (bovenindividuele conflicten, de rol van instituties en het over¬heidsbeleid als 'oplossing'). Vanuit deze visie lijkt het mogelijk om vanuit de politicologie de re¬latie tussen politiek, maatschappij en het recht te leggen en te bediscussiëren.

Bijzonder nummer | Rechter en politiek
november 1992
AA19920663

Politieke psychologie bij de terugkeer van de geschiedenis: Ivan Krastev, Stephen Holmes en Anne Applebaum

M.A. Luining

De liberale democratie staat wereldwijd onder druk. De ‘terugkeer van de geschiedenis’ blijkt een existentieel probleem. Zelfs (of juist) als de liberale democratie het enige narratief is, ligt haar teloorgang alsnog op de loer. Deze raadselachtige paradox wordt onder andere met politiekpsychologische overpeinzingen belicht door twee werken: I. Krastev & S. Holmes, Falend Licht. Hoe het Westen de Koude Oorlog won maar de vrede verloor van Ivan Krastev & Stephen Holmes en De schemering van de democratie. Over de verlokkingen van een autoritair systeem van Anne Applebaum.

Literatuur | Boekbespreking
oktober 2021
AA20210952

Positieve discriminatie

P.J. Boon

Supreme Court of the United States of America 12 juni 1995, NJB 1995 pp. 980-982 Uitspraak van het Amerikaanse Hooggerechtshof over positieve discriminatie waarbij meerdere amendementen van de Amerikaanse Grondwet aan de orde komen. In de noot wordt dieper ingegaan op deze problematiek die de betekenis van de Amerikaanse Constitutie wijzigen.

Annotaties en wetgeving | Annotatie
november 1995
AA19950896

Possessio in San Francisco. Over bezit en bezitsbescherming in het Romeinse recht

F. Brandsma

In dit artikel uit de Digesten-reeks wordt beschreven hoe de ingewikkelde Romeinsrechtelijke bezitsleer fungeert.

Overig | Rode draad | Digesten
juli 2006
AA20060475

Prioriteiten voor het rechtssysteem

J.M. Barendrecht

In deze column schrijft de columnist over onderzoeken die zijn gedaan naar behoeften in de samenleving naar recht. Er wordt gekeken welke belangen mensen hebben en op welke rechtsgebieden bepaalde onderwerpen hoog scoren.

Opinie | Column
april 2008
AA20080279

Privacyconcepten voor de 21e eeuw

B.J. Koops

Post thumbnail De ene eeuw is de andere niet. Privacy in de 21e eeuw vergt dan ook mogelijk andere benaderingen dan privacy in de 20e eeuw. Wat betekent privacy in het huidige tijdperk van alomtegenwoordige data en naadloos verknoopte digitale omgevingen? En hoe kun je in het recht een zo algemeen begrip als privacy concretiseren om het hanteerbaar te maken en tegelijk de nodige flexibiliteit van een algemeen concept te behouden?

Bijzonder nummer | Privacy
juli 2019
AA20190532

Private regulering: vloek of zegen?

T. Havinga

Post thumbnail Private regulering is voor sommigen een gruwel waar geen enkel heil van is te verwachten. Anderen hebben juist hoge verwachtingen: grotere betrokkenheid van burgers en bedrijven, realistische regels, betere naleving en lagere kosten. Wat is private regulering precies? Waar en wanneer komt het voor? Hoe werkt het in de praktijk?

Verdieping | Verdiepend artikel
november 2019
AA20190855

Probleemoplossende wijkrechtspraak: implicaties voor de sociale advocatuur

N. Doornbos, R.A. Hanoeman

Post thumbnail

De rechtbank Oost-Brabant is in 2019 begonnen met een pilot probleemoplossende wijkrechtspraak. Een groep van zeven sociaal advocaten is hier nauw bij betrokken. De advocaten zijn over het algemeen enthousiast over de nieuwe aanpak. De uitbreiding van hun rol roept echter ook vragen op: zijn advocaten nu overwegend belangenbehartiger of teamplayer? Past de extra tijdsinspanning nog wel bij een rendabele bedrijfsvoering?

Verdieping | Verdiepend artikel
december 2021
AA20211065

Procederen over uitkeringen

Het litigation-probleem in de Workers' Compensation

B. Barentsen

Alle Amerikaanse staaten kennen een eigen verzekering voor beroepsgebonden arbeidsongeschiktheid, de Workers' Compensation. De Workers' Compensation wordt voor een belangrijk deel privaat uitgevoerd. In een groot aantal staten wordt buitensporig veel geprocedeerd over Workers' Compensation-uitkeringen. Met behulp van preventief overheidstoezicht en onpartijdige keuringsartsen weten enkele staten de litigation in de hand te houden. Nu de Nederlandse sociale zekerheid geprivatiseerd wordt, zullen goed publiek toezicht en onpartijdige keuringen ook belangrijker worden voor het Nederlandse systeem.

Bijzonder nummer | Anglo-Amerikaans recht
mei 1998
AA19980481

Procederen tegen een dood lichaam

E.J.M.F.C Broers

In dit artikel wordt aan de hand van de vroegere strafbaarstelling van zelfmoord en daarbij op te leggen straf beschreven hoe het strafrecht zich ontwikkeld heeft tot een 'schuld strafrecht'. In het artikel komt de rechtspleging van de 17de eeuw aan bod en ook de wijze van straffen.

Opinie | Amuse
oktober 2008
AA20080690

Procedurele toetsing, het EHRM en rechtseenheid en diversiteit

L.M. Huijbers

Post thumbnail

Bij de beoordeling van materiële rechten richt het EHRM zich steeds vaker op de kwaliteit van de nationale besluitvormingsprocedure. Zo ook in de Garib-uitspraak tegen Nederland waarbij het oordeelde over de Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek. Maar wat houdt deze ‘procedurele trend’ nou eigenlijk precies in? En, hoe verhoudt het zich tot de taakstelling van het EHRM om de EVRM-rechten te beschermen en de noodzaak van het respecteren van sommige verschillen tussen staten? Deze bijdrage gaat nader in op deze vragen.

Rode draad | Rechtseenheid
januari 2018
AA20180077

Proloog

D. Kokkini-Iatridou

De timing van de verschijning van de onderhavige bundel is bijna perfect te noemen en de initiatiefnemers hiervan verdienen alle lof. Het is immers onontbeerlijk aan de vooravond van een eeuw geschiedenis moderne rechtsvergelijking, die met het Parijse Congres van 1900 is begonnen, de cruciale vraag nog eens aan de orde te stellen: Bestaat er een paradigma voor rechtsvergelijking?

Bijzonder nummer | Rechtsvergelijking
mei 1994
AA19940273