Metajuridica

Open wetgeving, open normen

Een normtheorie om normen naar hun inhoud te onderscheiden en te definiëren

P. Rustenburg

Pieter Rustenburg promoveerde op 14 mei 2020 aan de Universiteit Leiden op het proefschrift ‘Een algemene normtheorie toegepast op open normen in het belastingrecht’. In dit artikel vertelt hij over zijn onderzoek.

Literatuur | Proefschriftbijdrage
december 2020
AA20201202

Maandbladartikel

Opzet, schuld en toeval

T. Wallinga

In dit artikel in de Digesten reeks wordt de oorsprong van de opzet, schuld en toeval in het aansprakelijkheidsrecht besproken aan de hand van het Romeiense recht. Later wordt nog gekeken hoe het zit in het Nederlandse recht.

Overig | Rode draad | Digesten
november 2005
AA20050918

Maandbladartikel

Oscar Pistorius en het Romeinse recht

J.E. Jansen

Oscar Pistorius schoot in 2013 zijn geliefde dood, naar eigen zeggen omdat hij haar aanzag voor een dief. Deze maand staat hij daarvoor terecht, mogelijk met de hoop dat de Romeinsrechtelijke wortels van het Zuid-Afrikaanse recht hem uitkomst zullen bieden. Dat deze hoop waarschijnlijk ijdel is legt Jelle Jansen uit in deze column.

Opinie | Column
maart 2014
AA20140189

Maandbladartikel

Ouderdoding als centraal en ultiem delict

F.A.M.M. Koenraadt

In dit artikel wordt het proefschrift beschreven dat ouderdoding en daarop van toepassing zijnde straffen in Europese landen onderzocht.

Literatuur | Proefschriftbijdrage
september 1997
AA19970651

Maandbladartikel

Over de comeback van het algemeen welzijn als doel van de staat

H.-M.Th.D. ten Napel

Post thumbnail Deze bijdrage signaleert een terugkeer naar een natuurrechtelijke benadering van de staat. Daarin staat het begrip algemeen welzijn centraal, in tegenstelling tot de individuele autonomie die het heersende liberale paradigma kenmerkt. Betoogd wordt dat dit verschil tot uiteenlopende visies op de con­stitu­tio­nele fundamenten van onze staatsinrichting leidt, waaronder de rechtsstaat, mensenrechten en democratie. Ook verklaart het waarom het gezag van de overheid is afgenomen. Over dergelijke zaken behoort het debat te gaan, in plaats van dat in de kiem te smoren.

Verdieping | Verdiepend artikel
december 2025
AA20250837

Maandbladartikel

Over de erfelijkheid van bezit, goede en kwade trouw

Kan de bona fide erfgenaam van de mala fide erflater een verkrijgende verjaring beginnen?

J.E. Jansen

Post thumbnail

Wat gebeurt er als een bona fide erfgenaam een goed verkrijgt van een mala fide erflater? Naar het voorbeeld van het Romeinse en Franse recht bepaalt ons burgerlijk wetboek dat de kennis en wetenschap van de erfgenaam niet ter zake doen: hij volgt op in het mala fide bezit van de erflater en begint dus geen verkrijgende verjaring ex artikel 3:99 BW. Naar Duits recht is de erfgenaam beter af: bij bona fide verkrijging van het bezit door erfopvolging begint hij verkrijgend te verjaren. Aan de hand van een rechtshistorische en rechtvergelijkende analyse wordt in dit artikel onderzocht of de Nederlandse wetgever dit Duitse voorbeeld zou moeten volgen.

Overig | Rode draad | Historische wortels van het recht
juni 2013
AA20130501

Maandbladartikel

Over de grenzen van het recht

Voorwoord Rode Draad 2011

G.J.A. Geertjes, W.S. de Zanger

Overig | Rode draad | Over de grenzen van het recht
januari 2011
AA20110052

Maandbladartikel

Over de grenzen van het strafrecht

Een beschouwing over de strafbaarstelling van voorbereidingshandelingen in rechtsvergelijkend perspectief

P. Smith

Post thumbnail

Over de strafbaarstelling van voorbereidingshandelingen in artikel 46 Sr is naar aanleiding van de laatste wetswijziging en de uitspraak van de Hoge Raad in (met name) de zaak Samir A. het nodige gezegd en geschreven. De insteek van dit ‘debat’ lijkt in de eerste plaats de interpretatie van de huidige tekst van artikel 46 Sr te zijn, waarbij met name de vraag speelt hoe het bestanddeel ‘bestemd tot’ (het begaan van dat misdrijf) moet worden uitgelegd. Peter Smith probeert in dit artikel, mede vanuit rechtsvergelijkend perspectief, een aanzet te geven tot een herbezinning op het leerstuk van de strafbare voorbereiding in het algemeen.

Overig | Rode draad | Over de grenzen van het recht
november 2011
AA20110827

Maandbladartikel

Over de methodologie van juridisch onderzoek

Enige beschouwingen naar aanleiding van Asser/Vranken Algemeen Deel ****/2014

A.J. Verheij

Post thumbnail

In zijn derde Algemeen Deel neemt Jan Vranken een groot aantal standpunten in over de eisen waaraan juridisch (privaatrechtelijk) onderzoek dient te voldoen. In deze boekbespreking wordt een aantal daarvan tegen het licht gehouden. Ten slotte volgt een schets van mogelijk verder onderzoek.

Literatuur | Boekbespreking
mei 2015
AA20150413

Maandbladartikel

Over de plaats en de functie van de Wet, houdende Algemeene Bepalingen der Wetgeving van het Koningrijk (1829)

C.J.H. Jansen

In dit verdiepende artikel van prof. mr. C.J.H. Jansen wordt ingegaan op de geschiedenis van de Wet Algemeene Bepalingen uit 1829. Vooral de artikelen (artt. 3, 11, 12 en 13 Wet AB) die de verhouding tussen wetgever en rechter regelen worden in het bijzonder besproken.

Verdieping | Studentartikel
januari 2008
AA20080022

Maandbladartikel

Over generale en bijzondere zekerheidsrechten

W.J. Zwalve

Een uiteenzetting van de Romeinse zekerheidsrechten aan de hand van een vraagstuk van de bekende Romeinse jurist Papinianus.

Overig | Rode draad | Digesten
januari 2006
AA20060018

Maandbladartikel

Over indianen en andere terroristen

A. Soeteman

Post thumbnail In deze amuse wordt aan de hand van een historisch en recent voorbeeld in gegaan op de rechterlijke redenering en de logica die daarbij een belangrijke rol speelt. Er wordt ingegaan op de premissen die leiden tot een logische conclusie waarbij wel van belang is dat de premissen zelf ook geldig zijn.

Opinie | Amuse
januari 2009
AA20090008

Maandbladartikel