rechtsstaat

Over recht dat er uiteindelijk voor mensen is en rechtspreken in tijden van crises

Een interview met EU-rechters Sacha Prechal en Ben Smulders

E. ten Hoor, D. Pistora

Post thumbnail Elke lidstaat van de Europese Unie draagt een rechter voor bij het Hof van Justitie, die vervolgens door de 27 lidstaten gezamenlijk wordt benoemd. Voor Nederland is dat van 2010 tot 2024 Sacha Prechal geweest. In oktober 2024 eindigde haar termijn als rechter bij het hof en nam Ben Smulders de functie over. In dit interview spreekt de redactie van Ars Aequi met Prechal over haar tijd als EU-rechter en met Smulders over zijn komende periode bij het hof. Daarnaast bespreken we algemene ontwikkelingen binnen het Hof van Justitie en het Unierecht.

Perspectief | Interview
december 2024
AA20241048

Politieke etikettering van de rechterlijke macht

T.J.M. van Buchem

Deze bijdrage biedt perspectief op de gevolgen van ‘politieke etikettering’ van rechters door politici. Rechterlijke onafhankelijkheid is van essentieel belang voor de rechtsstaat, maar wordt – zo lijkt – steeds vaker in twijfel getrokken. Betoogd wordt dat politici de politieke etikettering van rechters moeten vermijden, omdat dit grote gevolgen kan hebben voor het publieke vertrouwen in de rechterlijke macht en haar gezag.

Opinie | Opiniërend artikel
december 2022
AA20220970

Radicalisering naar gewelddadig extremisme

Het belang van de democratische rechtsstaat

K. van den Bos

Post thumbnail

‘Het moet radicaal anders, want zo gaat het niet goed!’ Wie heeft dat niet eens gedacht? Het kan inderdaad goed zijn om soms het roer radicaal om te gooien. Maar waar ligt hierbij de grens? Die grens ligt voor een belangrijk deel bij de democratische rechtsstaat. Opkomen voor en versterken van die rechtsstaat vormt daarom een belangrijke opdracht.

Opinie | Amuse
december 2021
AA20211062

Recht en ontwikkeling: ’the problem of knowledge’ nader bekeken

J.M. Otto

Sinds 1990 hebben de internationale programma's ter bevordering van de rechtsstaat in ontwikkelingslanden (rule of law promotion) een hoge vlucht genomen. Maar volgens ingewijden bestaat er een problem of knowledge. Immers, wat is eigenlijk de kennisbasis van al deze activiteiten? Wordt voldoende gebruik gemaakt van de lessen geleerd bij eerdere projecten? Is de rechtswetenschap, in het bijzonder de Nederlandse, toegerust om bijvoorbeeld te bepalen of het zinvol is informeel grondbezit te legaliseren ter bestrijding van armoede? Na een kritische rondgang langs beleidstrends en disciplines wordt een balans opgemaakt. In de huidige law, governance and development (LGD) studies worden pogingen gedaan de studie van recht in ontwikkelingslanden terug te brengen naar de context. Lessen van de koloniale rechtswetenschap, de rechtsantropologie, de develop- ment administration n de rojectenpraktijk zijn daarbij an nut.

Bijzonder nummer | Multidisciplinaire bestudering van de rechtswetenschap
november 2007
AA20070883

Recht, rechter, rechtsvorming: een agonistisch perspectief

J.E. Esser

Post thumbnail Het Nederlandse debat over de rol van de rechter wordt sterk gekenmerkt door de constitutionele traditie van de democratische rechtsstaat en kent daarmee een aantal vrijwel vaststaande uitgangspunten. Binnen de agonistische democratietheorie staan gedeelde uitgangspunten echter altijd ter discussie. Dat leidt tot een ander perspectief op de scheiding tussen politiek en recht, de trias politica als machtenscheiding en de rol van de rechtswetenschapper.

Verdieping | Verdiepend artikel
oktober 2020
AA20200933

Rechter bij het EHRM

Een interview met Jolien Schukking

S.W.M. Eggen, L.D. Grutters, B.C.J. van Kemenade

Post thumbnail Elk land dat lid is van de Raad van Europa levert een rechter aan het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Voor Nederland is dit van 2017 tot 2026 Jolien Schukking. In dit interview spreekt de redactie van Ars Aequi met Schukking over haar tijd bij het hof en over algemene thema’s met betrekking tot het hof.

Perspectief | Interview
oktober 2025
AA20250724

Rechter en politiek: kunstenaarsregeling onverbindend

L.F.M. Verhey

Post thumbnail De machtsverhoudingen tussen de wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende macht zijn voortdurend in beweging. Daarbij ontstaan soms spanningen die door het staatsrecht in goede banen geleid kunnen worden. In deze amuse laat Luc Verhey ons dit zien aan de hand van de Wet intrekking van de Wet werk inkomen kunstenaars.

Opinie | Amuse
april 2012
AA20120248

Rechtsbijstand zonder vrees voor sancties

Contant geld en de rechtsstatelijke rol van de advocaat

G.J.W. Pulles

Post thumbnail Volgens in juli 2022 gepubliceerde uitkomsten van een onderzoek onder strafrechtkantoren neemt een groot deel van de Nederlandse (straf)advocaten contant geld aan. Sommige commentatoren verbonden daaraan de conclusie dat deze advocaten daardoor mee zouden hebben gewerkt aan heling en witwassen. Dit artikel voert argumenten aan tegen die conclusie en betoogt dat een inhoudelijke discussie moet worden gevoerd over het aannemen van contant geld door de advocatuur. Daarbij moet de rechtsstatelijke rol die advocaten hebben een rol spelen. Zo lang we vinden dat iedereen toegang moet hebben tot het recht, zullen we in sommige gevallen ook moeten accepteren dat er contant wordt betaald.

Opinie | Opiniërend artikel
februari 2023
AA20230100

Rechtsstaat en vreemdelingenrecht

T.P. Spijkerboer

Dit artikel gaat over een staatsrechtelijk probleem dat zich voordoet als gevolg van de jurisprudentie van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Aan de hand van een aantal voorbeelden betogen dat de Afdeling onvoldoende doet waar zij als besuutrsrechter nu juist wel voor is, namelijk het bestuur controleren.

Bijzonder nummer | De rechtsstaat Nederland
juli 2004
AA20040569

rechtsstaat, die wankelt?

J.C.M. Leijten

Een column over onze rechtsstaat.

Bijzonder nummer | De rechtsstaat Nederland | Opinie | Column
juli 2004
AA20040481

Religie, wetgeving en geloven in een democratische rechtsstaat

Roxanne

K.A.M. van Vught

Is er nog hoop? Er is altijd hoop; dat is het antwoord van Koen van Vught. Enig optimisme is verplicht, en hij blijft geloven in de helden van het recht.

Perspectief | Column
juni 2025
AA20250465