Maandbladartikel

Staatkundige geschiedenis van ‘Limburg’ 1794-1867

A.M.J.A. Berkvens

Post thumbnail In dit artikel wordt de staatsrechtelijke betekenis an de provincie Limburg voor Nederland beschreven. De geschiedenis van de provincie Limburg zoals wij deze nu kennen is er roerig geweest en Limburg maakt in haar huidige vorm pas sinds 1867 deel uit van het Koninkrijk der Nederlanden. Daarvoor was het zowel een provincie van Nederland als een hertogdom in de Duitse Bond.

Verdieping | Studentartikel
december 2008
AA20080886

Staatkundige resistentie

M. Adams

Post thumbnail Het is genoegzaam bekend: in het parlement sudderde al een hele tijd een wetsvoorstel dat het verbod voor de rechter – zoals opgenomen in artikel 120 van de grondwet – om wetten in formele zin te toetsen aan de grondwet, wil opheffen ten aanzien van, vooral, direct werkende grondrechten. Het werd in de Tweede Kamer geïntroduceerd op 1 april 2002. Ruim zes-en-een-half jaar later, in december 2008, keurde de Senaat het in eerste lezing goed met 37 tegen 36 stemmen. Nimmer kwam een voorstel over deze aangelegenheid zo ver als nu. Voor een grondwetswijziging is echter een tweede lezing vereist. Die kan er slechts komen na verkiezingen voor de Tweede Kamer. Met die verkiezingen in het vooruitzicht lijkt de kwestie dus weer volop urgent.

april 2010
AA20100252

Staatloosheid: onderbelicht, onzichtbaar, ontoelaatbaar…

L.E. van Waas

Post thumbnail Verspreid over de wereld leven (voor zover bekend) circa 12 miljoen staatlozen. Deze mensen kunnen geen aanspraak maken op een hele reeks rechten die anderen wel hebben, en ze staan bloot aan marginalisatie en misbruik, gedwongen migratie en mensenhandel. Laura van Waas schetst een beeld van de huidige situatie voor staatlozen en de aandacht die ervoor is bij onder andere de VN.

Opinie | Amuse
november 2012
AA20120800

Staatsaansprakelijkheid en het EU-rechtelijk relativiteitsvereiste

Hoe strikt dient dit vereiste te worden toegepast en hoeveel ruimte laat het EU-recht?

S.J. Tans

Post thumbnail Schendingen van EU-recht kunnen zowel op grond van EU- als Nederlands recht tot aansprakelijkheid voor ontstane schade leiden. De EU-voorwaarden van staatsaansprakelijkheid vormen daarbij de ondergrens. Het EU-relativiteitsvereiste wordt geacht soepel te worden toegepast, en dus minder ruimte te laten voor toepassing van de Nederlandse variant. Aan de hand van de uitspraak EnergyClaim plaatst dit artikel daar kanttekeningen bij.

Verdieping | Verdiepend artikel
mei 2019
AA20190345

Staatscommissie-Thomassen: de Grondwet als gereedschapskist voor de rechter

A.C.M. Meuwese

Post thumbnail Wij hebben in Nederland een lange traditie om mogelijke grondwetswijzigingen te laten voorbereiden door een staatscommissie. Sinds 1917 lijkt het een bijkomende traditie te worden dat de adviezen van deze staatscommissies niet of nauwelijks worden opgevolgd. Nu het in staatsrechtelijke kringen vurig geanticipeerde rapport van de Staatscommissie-Thomassen met slechts één maand vertraging op 11 november 2010 gepresenteerd is, rijst de vraag hoe het de aanbevelingen ditmaal zal vergaan.

Verdieping | Verdiepend artikel
april 2011
AA20110291

Staatsnoodrecht: balanceren tussen democratie en slagvaardigheid

J. Doomen

Deze bijdrage is gericht op een specifiek onderdeel van de modernisering van het staatsnoodrecht. De centrale vraag is of de separate inwerkingstelling van noodwetgeving in het licht van actuele en toekomstige dreigingen en maatschappelijke ontwikkelingen aanpassing behoeft. In de analyse betrek ik de mogelijkheid van directe ministeriële inzet van separate noodbevoegdheden en de rol van de Staten-Generaal in de besluitvorming omtrent het voortduren van die separate inwerkingstelling van noodwetgeving.

Rode draad | Grenzeloze Grondwetten
oktober 2022
AA20220806

Staatsnoodrecht: kritische kanttekeningen bij het huidige moderniseringsdebat

S. Daniëls

De coronacrisis en het kabinetsvoornemen om het staatsnoodrecht te moderniseren leiden tot een stevig debat over de vraag hoe het staatsnoodrecht eruit moet komen te zien. Dit debat wordt gekleurd door een onjuist begrip van de toepassingscriteria van het staatsnoodrecht, met als mogelijk gevolg dat toekomstige noodwetgeving het staatsnoodrecht complexer maakt. Het zou beter zijn om het staatsnoodrecht overeenkomstig reeds gehanteerde terminologie te harmoniseren, om zodoende tot consistentie en vereenvoudiging te komen.

Verdieping | Verdiepend artikel
oktober 2022
AA20220778

Staatsontvoeringen in Nederland?

Wat is er aan de hand in de juridische uithuisplaatsingspraktijk?

M.R. Bruning, K.A.M. van der Zon

Post thumbnail De afgelopen maanden is er in het maatschappelijke debat volop aandacht geweest voor uithuisplaatsingen van kinderen. Op verzoek van de Dienst Parlement en Wetenschap stelden we een factsheet op over de huidige wetenschappelijke inzichten over uithuisplaatsingen in Nederland. In deze bijdrage beschrijven we de huidige kennis over uithuisplaatsingen en benoemen we de belangrijkste juridische knelpunten daarbij.

Verdieping | Verdiepend artikel
september 2022
AA20220649

Staatsrecht in crisistijd

C. Syrier

Post thumbnail ‘Het parlementair stelsel is verkracht’, oordeelde staatsrechtgeleerde Bovend’Eert. Naar mening van Kortmann werd door de gang van zaken rond de kabinetscrisis van december 2006 honderdvijftig jaar staatsrecht in de prullenbak gegooid. Deze ferme uitspraken bleven niet onweersproken. Bij confrontaties zoals die van december 2006, zo betoogde Boon, eist het politieke spelelement een eigen, zelfstandige rol voor zich op. ‘Het Nederlandse staatsrecht biedt voor zo’n rol alle ruimte.’ De kwestie over een generaal pardon voor asielzoekers heeft veel stof doen opwaaien. Daarbij was het niet zelden de demissionaire status van het kabinet die tot controverse leidde. In dit artikel staat de analyse en de beoordeling van de staatsrechtelijke gang van zaken tijdens de kabinetscrisis van december 2006 centraal.

Verdieping | Studentartikel
april 2008
AA20080261

Staatsrecht, ondernemingsrecht en de Einheit der Materie

K.A.M. van Vught

Post thumbnail Onderneming en staat hebben meer gemeen dan op het eerste oog lijkt. Dat geldt ook voor het ondernemingsrecht en het staatsrecht. Beide zijn organisatierecht. Waar kunnen deze rechtsgebieden elkaar vinden?

Opinie | Amuse
juni 2024
AA20240494

Staatssteun en diensten van algemeen economisch belang: supersnel internet en oud papier

F.D. Schild

Waarom bemoeit Brussel zich met het inzamelen van oud papier en het aanleggen van een glasvezelnetwerk in Appingedam? Dit artikel biedt een overzicht van de stand van zaken op het gebied van staatssteunrecht en van het beleid ten opzichte van diensten van algemeen economisch belang. Ook worden enkele kritiekpunten op het Commissiebeleid besproken aan de hand van de genoemde voorbeelden.

Verdieping | Verdiepend artikel
maart 2006
AA20060182

Stages door illegale jongeren: een doorbraak?

G.G. Lodder

Post thumbnail Al jarenlang wordt door verschillende partijen geijverd voor het opheffen van het verbod om kinderen zonder rechtmatig verblijf (zgn. ‘illegale kinderen’)in het kader van hun opleiding stage te laten lopen. Eerdere toezeggingen van bewindslieden om stages ook voor deze jongeren mogelijk te maken zijn door de regering weer ingetrokken. Toch zijn er wel enkele hoopvolle ontwikkelingen. Gerrie Lodder schetst het juridisch kader op grond waarvan wordt aangenomen dat het illegale kinderen wettelijk niet is toegestaan om stage te lopen en gaat daarna in op de oplossingen die zijn aangedragen om het stagelopen toch mogelijk te maken en de reactie van de regering hierop.

Opinie | Opiniërend artikel
januari 2013
AA20130022