Deze maand
Voormalig minister Marjolein Faber beweerde dat zij met een advies van de Raad van State mocht doen was ze wilde. Maar is dat wel zo? Daar gaat de bijdrage van Simon van Oort in het decembernummer over. Tom de Wildt geeft ons de stand van zaken op het gebied van het openbaarmaken van persoonlijke beleidsopvattingen van ambtenaren, en Theo Hooghiemstra & Walter van Holst leggen uit waarom de trend van centralisatie van patiëntgegevens moet en kan worden omgebogen.
Frank van Tulder & Ab van der Torre deden onderzoek naar de doelmatigheid van de behandeling van misdrijfzaken door middel van OM-strafbeschikkingen en Hans-Martien van Napel pleit voor meer aandacht voor het natuurrecht en algemeen welzijn.
In de Rode Draad ‘Buiten Westen’ vertelt Afshin Ellian over de Iraanse revoluties van 1906 en 1979, die de Iraanse Grondwet hebben gevormd. De Blauwe Pagina’s ‘Eerste Kennismaking’ gaan helemaal en alleen over Martijn Polak. Verder vertelt Kimia Heidary over haar proefschrift over online prijsdicriminatie en geeft tips voor het opstarten van een promotieonderzoek. Dit en veel meer staat in deze laatste Ars Aequi van 2025.
Uitgelicht
Kun je met een Raad van State-advies ‘doen wat je wilt’?
Simon (S.P.) van Oort
Meer of minder strafbeschikkingen?
Ab (A.G.J.) van der Torre, Frank (F.) van Tulder
Over de comeback van het algemeen welzijn als doel van de staat
(H.-M.Th.D.) ten Napel
Het veelzijdige beroep van militair jurist
Martin (M.D.) Fink
Nieuwsbrief
Schrijf je in:
In deze bijdrage onderzoekt Martijn Polak waarom hij als middelbare scholier heeft gekozen voor de rechtenstudie. Hoe overleefde hij zijn studietijd en zijn promotieonderzoek? En wat heeft hem geleid naar – achtereenvolgens – de advocatuur, twee universiteiten en de Hoge Raad? Mazzel speelde een grote rol, zo blijkt uit dit egodocument. 
Er is sprake van toenemende spanning tussen de rechter en de politieke staatsmachten. De nakoming van rechterlijke veroordelingen door de Staat lijkt niet langer vanzelfsprekend, en vanuit de politiek worden de mogelijkheden verkend om de toegang van belangenorganisaties tot de rechter te beperken. Dit duidt op constitutional gaslighting: de rechter krijgt de schuld van problemen waarvan de oorzaak grotendeels gelegen is in politieke inertie. In deze bijdrage wordt deze relatiecrisis geduid en worden oplossingsrichtingen verkend. 
‘Het advies is niet bindend, ik kan ermee doen wat ik wil.’ Klopt deze bewering van toenmalig minister Faber (PVV)? Daarover gaat deze bijdrage. Bepleit wordt van niet; de motiveringsplicht in artikel 3:50 Awb geldt ook voor adviezen van de Raad van State. En passant leren we dat de plicht om een nader rapport op te stellen sneuvelde met de Wet open overheid en dat de rechtsstaat wellicht niet gebaat is bij de voorgenomen herziening van de strafrechtelijke ministeriële verantwoordelijkheid. 
Begin 2021 zegde het kabinet-Rutte III toe dat persoonlijke beleidsopvattingen van ambtenaren niet langer zouden worden weggelakt uit aan de Kamers toegezonden documenten; wel zouden ze daarbij geanonimiseerd worden. De Tweede Kamer verzilverde deze koerswijziging onmiddellijk door haar vast te leggen in de latere Wet open overheid (Woo) en dit uit te breiden naar andere bestuursorganen. Recente ontwikkelingen zijn aanleiding om de stand van zaken op te maken. 
Deze bijdrage signaleert een terugkeer naar een natuurrechtelijke benadering van de staat. Daarin staat het begrip algemeen welzijn centraal, in tegenstelling tot de individuele autonomie die het heersende liberale paradigma kenmerkt. Betoogd wordt dat dit verschil tot uiteenlopende visies op de constitutionele fundamenten van onze staatsinrichting leidt, waaronder de rechtsstaat, mensenrechten en democratie. Ook verklaart het waarom het gezag van de overheid is afgenomen. Over dergelijke zaken behoort het debat te gaan, in plaats van dat in de kiem te smoren. 
Het lijkt alsof centralisatie van patiëntgegevens nationaal en Europees een onvermijdelijke trend is. Betoogd wordt hoe deze trend omgebogen kan worden en waarom dit gewenst is. Vanuit juridisch perspectief vergt dit onder meer een radicale omslag via gegevensbescherming-by-design, actualisering van de dertig jaar oude Wet op de geneeskundige behandelovereenkomst en het gebruik maken van de mogelijkheden in de nog te formuleren uitvoeringswetgeving voor de European Health Data Space. 
De islamitische politieke theologie vormt de essentie van de Iraanse Grondwet. De constitutionele revolutie in 1906 vestigde het primaat van de seculiere legitimatie en grondslag van de Iraanse rechtsorde oftewel Mashroeteh. Na de islamitische revolutie (1979) werd het primaat van Mashroe-e (gelegitimeerd door sharia) in de nieuwe grondwet verankerd. Het conflict tussen de door sharia gelegitimeerde rechtsorde en de seculiere legitimatie van de rechtsorde is echter nog niet voorbij. 
De krijgsmacht heeft militairen in dienst die tevens jurist zijn. Deze militair juristen ondersteunen en adviseren commandanten over de juridische aspecten bij de uitvoering van de taak van de krijgsmacht. Dit gebeurt zowel in de vredesbedrijfsvoering als tijdens daadwerkelijke militaire operaties. Het vakgebied van het militair recht speelt hierin een centrale rol. Deze bijdrage stipt aan hoe je militair jurist wordt en gaat in op de veelzijdigheid van dit bijzondere beroep.